Người đàn ông bán vé số từng vay 200 triệu không lãi, sau 40 năm thành doanh nghiệp nghìn tỷ của Việt Nam
Trước khi trở thành doanh nhân lớn, nắm trong tay công ty nghìn tỷ như hiện tại, chủ doanh nghiệp này từng làm nhiều công việc tay chân. Thậm chí ông còn từng đi bán vé số dạo.
Trong ký ức của nhiều thế hệ người Việt, bút bi Thiên Long là một vật dụng quen thuộc, gắn với lớp học, bàn làm việc và những kỳ thi quan trọng. Chính vì vậy, việc thương hiệu này đang trong quá trình đàm phán chuyển nhượng cổ phần cho Tập đoàn Kokuyo (Nhật Bản) thời gian gần đây đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận.
Theo thông tin từ CTCP Đầu tư Thiên Long An Thịnh – đơn vị do ông Cô Gia Thọ làm Chủ tịch HĐQT và cũng là cổ đông lớn nhất sở hữu 46,82% vốn Tập đoàn Thiên Long (TLG) là doanh nghiệp đang đàm phán chuyển nhượng toàn bộ phần vốn nói trên cho Kokuyo. Song song, tập đoàn Nhật Bản dự kiến chào mua công khai thêm 18,19% vốn TLG. Nếu thành công, Kokuyo sẽ nắm giữ 65,01% cổ phần và Thiên Long sẽ chính thức trở thành công ty con của doanh nghiệp ngoại.
Quyết định bán phần vốn chi phối diễn ra sau hơn 40 năm Thiên Long có mặt trên thị trường, được gây dựng từ con số gần như bằng không bởi doanh nhân Cô Gia Thọ – người sáng lập và dẫn dắt thương hiệu suốt nhiều thập kỷ.
Sinh năm 1958 trong một gia đình người Hoa đông con tại TP.HCM, ông phải nghỉ học từ thời THPT vì hoàn cảnh khó khăn. Những năm tháng mưu sinh thời trẻ của ông gắn với nghề lao động phổ thông, từ bán vé số, thuốc lá dạo, tới làm công nhân cơ điện. Tinh thần kinh doanh của cộng đồng người Hoa tại khu chợ ông sinh sống dần ảnh hưởng mạnh mẽ đến tư duy và hướng đi của ông.
Cuối thập niên 1970, với một chiếc máy ép nhựa bằng tay và vài thùng bút bi, ông bắt đầu vừa sản xuất, vừa đạp xe đi bán khắp các con phố Sài Gòn. Sau nhiều năm tích góp, năm 1981, ông quyết định mở xưởng sản xuất bút bi thủ công với số vốn chỉ vỏn vẹn 2 chỉ vàng.
Đến năm 1985, thương hiệu Thiên Long chính thức ra đời, dù vẫn hoạt động nhỏ lẻ và đầy khó khăn. Phải mất hơn một thập kỷ bền bỉ, đến năm 1996, xưởng bút bi Thiên Long mới có doanh thu ổn định. Cũng trong năm đó, doanh nghiệp chuyển đổi thành Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại Thiên Long, đánh dấu bước phát triển từ cơ sở hộ gia đình thành công ty bài bản.
Một quyết định mang tính bước ngoặt được ông Cô Gia Thọ thực hiện vào thời điểm này là vay 200 triệu đồng – con số rất lớn vào thập niên 1990 để đầu tư máy móc, mở rộng sản xuất và tuyển 200 công nhân. Chính sách hỗ trợ vốn của TP.HCM kết hợp với quyết tâm đầu tư bài bản đã giúp Thiên Long thoát khỏi sản xuất thủ công, nâng cao chất lượng và chiếm lĩnh thị trường rộng lớn.
“Từ đó, Thiên Long có bệ phóng vững chắc”, ông chia sẻ trên VnExpress tháng 4-2025.
Hai thập kỷ sau ngày mở xưởng, năm 2005, doanh nghiệp chuyển sang mô hình CTCP với vốn điều lệ 100 tỷ đồng, và chỉ ba năm sau tiếp tục nâng tầm lên CTCP Tập đoàn Thiên Long. Giai đoạn 2019–2020, vốn điều lệ tăng lên 778 tỷ đồng. Tập đoàn hiện sở hữu nhiều công ty thành viên, mở rộng hợp tác góp vốn ở cả thị trường trong và ngoài nước, trong đó có TNHH SX – TM Thiên Long Long Thành, Nam Thiên Long hay Thiên Long Hoàn Cầu, cùng một số đơn vị liên doanh như ICCO Marketing (Malaysia) hay CTCP Clever World.
Điểm đặc biệt trong hành trình của doanh nhân Cô Gia Thọ là tinh thần học hỏi không ngừng dù không qua đào tạo kinh doanh chính quy. Ông nhiều lần tham gia khóa quản trị, tìm hiểu mô hình nhà máy, học từ kỹ sư chuyên môn và cả chính nhân viên của mình.
Trên Tạp chí Bất động sản Việt Nam năm 2022, ông nhấn mạnh: “Tôi luôn khát khao học hỏi, không chỉ học người ngoài mà còn học từ chính nhân viên của mình… Quá trình làm việc với nhau chính là sự học hỏi”.
Từ một chiếc xe đạp chở những thùng bút nhỏ, Thiên Long trở thành tập đoàn văn phòng phẩm lớn nhất Việt Nam, sản phẩm phủ rộng khắp và vươn tới nhiều thị trường quốc tế. Trong bối cảnh có thể trở thành công ty con của tập đoàn nước ngoài, hành trình 40 năm của Thiên Long không chỉ là câu chuyện về một thương hiệu bút bi, mà còn là minh chứng cho sức mạnh của sự bền bỉ, tinh thần tự học và niềm tin vào con người trong kinh doanh.
