Giám đốc Ngọc Việt đối diện mức án chung thân sau vụ hủy show lịch sử, các nghệ sĩ có phải đồng phạm?
Luật sư nhận định, trong trường hợp số tiền thù lao nghệ sĩ nhận từ ban tổ chức đêm nhạc Về đây bốn cánh chim trời có liên quan trực tiếp đến hành vi phạm tội đang bị điều tra, khoản tiền này có thể bị thu hồi để phục vụ công tác bồi thường cho người bị hại, cụ thể là khán giả đã mua vé chương trình.
Giám đốc công ty Ngọc Việt đối diện án chung thân
Ngày 30/12, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố bị can đối với bà Nguyễn Thị Thu Hà – Giám đốc kiêm đại diện pháp luật Công ty TNHH Ngọc Việt Education – để điều tra về hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan đến việc tổ chức đêm nhạc Về đây bốn cánh chim trời nhưng bị hủy sát giờ diễn.
Theo luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), kết quả xác minh ban đầu cho thấy chương trình chưa đáp ứng đầy đủ điều kiện pháp lý để được tổ chức. Dù vậy, đơn vị tổ chức vẫn tiến hành bán vé, thu tiền của khán giả, gây bức xúc lớn trong dư luận.
Luật sư Cường phân tích, hành vi gian dối thể hiện ở việc công bố thông tin về thời gian, địa điểm, nội dung biểu diễn nhằm tạo niềm tin cho người mua vé, trong khi thực tế chương trình chưa được cấp phép hợp lệ. Việc tiếp tục thu tiền trong bối cảnh đó đã dẫn đến hậu quả chiếm đoạt tài sản với số tiền ước tính lên tới hàng tỷ đồng.
Với tính chất, mức độ vi phạm, hành vi này có thể bị xem xét theo khoản 4 Điều 174 Bộ luật Hình sự – khung hình phạt từ 12 năm đến 20 năm tù, thậm chí tù chung thân.
Khán giả được bảo vệ quyền lợi thế nào?
Theo các luật sư, những người mua vé được xác định là bị hại trong vụ án hình sự và có đầy đủ quyền tham gia tố tụng ngay từ giai đoạn điều tra. Bên cạnh yêu cầu hoàn trả tiền vé, người bị hại còn có thể đề nghị bồi thường các chi phí phát sinh hợp lý như đi lại, lưu trú, ăn ở… nếu chứng minh được thiệt hại.
Để đảm bảo việc khắc phục hậu quả, cơ quan điều tra sẽ áp dụng các biện pháp nghiệp vụ như phong tỏa tài khoản, kê biên tài sản, truy vết dòng tiền nhằm thu hồi khoản tiền bị chiếm đoạt để hoàn trả cho khán giả theo quy định pháp luật.
Luật sư Đặng Văn Cường khuyến cáo, người mua vé cần chủ động liên hệ với cơ quan điều tra, cung cấp đầy đủ giấy tờ liên quan như vé giấy, vé điện tử, thông tin thanh toán… để được xác định tư cách bị hại và đảm bảo quyền lợi hợp pháp.
Song song đó, cơ quan chức năng cũng sẽ làm rõ quy trình cấp phép chương trình và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan. Trường hợp có căn cứ cho thấy có người biết rõ chương trình không đủ điều kiện nhưng vẫn tham gia hỗ trợ bán vé, thu tiền, những cá nhân này có thể bị xử lý hình sự với vai trò đồng phạm.
Các nghệ sĩ có phải chịu trách nhiệm?
Sau khi vụ án được khởi tố, dư luận đặc biệt quan tâm đến trách nhiệm pháp lý của các nghệ sĩ dự kiến tham gia biểu diễn trong đêm nhạc bị hủy.
Trao đổi với báo chí, luật sư Ngô Anh Tuấn (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng ở thời điểm hiện tại, chưa có cơ sở pháp lý để khẳng định các nghệ sĩ liên quan phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi lừa đảo.
Theo luật sư Tuấn, trách nhiệm của nghệ sĩ cần được xem xét riêng biệt theo từng trường hợp. Những nghệ sĩ chưa nhận thù lao sẽ không phát sinh trách nhiệm pháp lý. Với nhóm đã nhận một phần cát-xê (khoảng 50% theo hợp đồng), việc xem xét trách nhiệm phụ thuộc vào việc họ có biết hay không việc chương trình không đủ điều kiện tổ chức.
Nếu nghệ sĩ biết rõ chương trình không thể diễn ra nhưng vẫn nhận tiền, không thực hiện nghĩa vụ biểu diễn, họ có thể bị xem xét trách nhiệm với vai trò đồng phạm. Ngược lại, nếu nghệ sĩ không nắm được thông tin sai phạm, vẫn có mặt để thực hiện hợp đồng thì không cấu thành hành vi phạm tội.
Về trách nhiệm dân sự, luật sư cho rằng những khoản tiền nghệ sĩ đã nhận, nếu được xác định là có liên quan đến hành vi phạm tội, hoàn toàn có thể bị buộc hoàn trả để phục vụ việc bồi thường cho khán giả.
Ở góc độ khác, luật sư Ngô Anh Tuấn cũng nhìn nhận vụ việc không chỉ dừng lại ở khía cạnh pháp lý mà còn đặt ra vấn đề về đạo đức và trách nhiệm nghề nghiệp của nghệ sĩ. Việc từ chối biểu diễn ngay trước giờ diễn, nếu không xuất phát từ lý do bất khả kháng, có thể bị xem là thiếu chuyên nghiệp và thiếu tôn trọng khán giả.
Theo luật sư, trong trường hợp phát sinh tranh chấp tài chính, mối quan hệ giữa nghệ sĩ và đơn vị tổ chức là quan hệ dân sự, hoàn toàn có thể giải quyết bằng thương lượng hoặc khởi kiện, thay vì hủy bỏ biểu diễn vào phút chót.
Sự việc không chỉ khiến khán giả phẫn nộ mà còn gây tổn hại nghiêm trọng đến hình ảnh, uy tín và sứ mệnh nghệ thuật của chính các nghệ sĩ tham gia, đồng thời khiến họ chịu thiệt hại về kinh tế, công sức và thời gian đã bỏ ra cho quá trình chuẩn bị chương trình.
