Từ 2026, ô tô chở trẻ em bắt buộc phải có ghế an toàn riêng, vi phạm có thể bị phạt đến 8 triệu đồng
Theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, kể từ ngày 1/1/2026, tất cả ô tô chở trẻ em dưới 10 tuổi và cao dưới 1,35 mét phải trang bị thiết bị an toàn phù hợp - bao gồm ghế trẻ em hoặc ghế nâng tiêu chuẩn. Người vi phạm có thể bị xử phạt từ 800.000 đồng đến 8 triệu đồng, tùy loại phương tiện và tính chất vi phạm.
Theo khoản 3, Điều 10 của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, kể từ ngày 1/1/2026, việc chở trẻ em dưới 10 tuổi hoặc có chiều cao dưới 1,35 mét trên ô tô sẽ phải tuân thủ quy định mới về thiết bị an toàn dành riêng cho trẻ em. Cụ thể, trẻ nhỏ không được ngồi cùng hàng ghế với người lái, trừ trường hợp xe chỉ có một hàng ghế; đồng thời, người điều khiển phải hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ.
Tại Nghị định 168, hành vi không sử dụng thiết bị an toàn hoặc cho trẻ ngồi cùng hàng ghế với người lái sẽ bị phạt 800.000 - 1.000.000 đồng. Mức phạt này áp dụng cho xe cá nhân. Với xe kinh doanh vận tải chở trẻ em mầm non, học sinh tiểu học, hoặc xe hợp đồng đưa đón trẻ, mức phạt tăng lên 1 - 2 triệu đồng nếu không có dây đai hoặc ghế ngồi phù hợp theo quy định.
Trường hợp chủ xe kinh doanh vận tải vi phạm, mức phạt còn nặng hơn - 3 - 4 triệu đồng đối với cá nhân và 6 - 8 triệu đồng đối với tổ chức. Quy định này nhằm đảm bảo an toàn tối đa cho trẻ em khi tham gia giao thông, đồng thời nâng cao trách nhiệm của người điều khiển và đơn vị vận tải.
Theo Điều 2 của Luật, “thiết bị an toàn cho trẻ em” là thiết bị đảm bảo giữ trẻ an toàn trong tư thế ngồi hoặc nằm, giảm thiểu chấn thương khi xảy ra va chạm hoặc xe giảm tốc đột ngột. Các thiết bị này phải đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, không có cạnh sắc, không gây hư hại nội thất xe và không thể tháo rời nếu không có dụng cụ chuyên dụng. Đây là các yêu cầu bắt buộc nhằm đảm bảo ghế trẻ em không bị lắp sai, không tự ý tháo rời hoặc hư hại trong quá trình sử dụng.
Hiện nay, thiết bị an toàn cho trẻ em được chia làm hai nhóm chính: Hệ thống ghế trẻ em CRS (Child Restraint System) và Hệ thống ghế trẻ em nâng cao ECRS (Enhanced Child Restraint System). Trong đó, CRS được chia thành 5 nhóm theo cân nặng của trẻ: Nhóm 0 dành cho trẻ em dưới 10 kg; Nhóm 0+ cho trẻ dưới 13 kg; Nhóm I cho trẻ từ 9 đến 18 kg; Nhóm II cho trẻ từ 15 đến 25 kg và nhóm III cho trẻ từ 22 đến 36 kg.
Hệ thống CRS còn được chia thành 4 loại: Phổ thông (Universal) có thể lắp ở hầu hết vị trí ghế trên xe; Hạn chế (Restricted) chỉ sử dụng cho loại xe cụ thể; Bán phổ thông (Semi-universal) và Dành cho xe đặc biệt (Specific vehicle) - thường được thiết kế riêng cho những mẫu xe có sẵn hệ thống CRS. Trong khi đó, ECRS là phiên bản nâng cấp, gồm hệ thống ghế trẻ em tích hợp ISOFIX i-Size có thể sử dụng tại mọi vị trí ghế đạt chuẩn i-Size và ghế ISOFIX dành cho xe đặc biệt, được thiết kế riêng theo từng mẫu xe cụ thể.
Anh Nguyễn Minh Tuấn (35 tuổi, Hà Nội), hiện là phụ huynh có hai con nhỏ, chia sẻ: “Tôi từng nghĩ chỉ cần đeo dây an toàn cho con là đủ, nhưng sau khi tìm hiểu, mới biết ghế trẻ em giúp cố định tư thế và bảo vệ tốt hơn nhiều nếu có va chạm. Nghe nói năm tới bắt buộc phải có ghế riêng, tôi đã mua sẵn một ghế CRS nhóm I cho bé 3 tuổi.”
Theo các chuyên gia, quy định này là bước tiến quan trọng, bởi trong nhiều năm qua, không ít vụ tai nạn thương tâm xảy ra khi trẻ em ngồi chung ghế với người lớn hoặc ngồi hàng trước. Việc bắt buộc lắp ghế chuyên dụng CRS/ECRS không chỉ tuân thủ chuẩn quốc tế mà còn giúp hạn chế đáng kể rủi ro chấn thương đầu và cổ - những vị trí yếu nhất của trẻ nhỏ khi xảy ra va chạm.
Từ nay đến cuối năm 2025, các đại lý ô tô và trung tâm đăng kiểm dự kiến sẽ triển khai chương trình tư vấn và lắp đặt thiết bị an toàn trẻ em, giúp người dân nắm rõ tiêu chuẩn và lắp đặt đúng cách.
Như vậy, chỉ còn chưa đầy hai tháng trước khi quy định chính thức có hiệu lực, các bậc phụ huynh nên chủ động trang bị ghế an toàn phù hợp cho con em mình. Không chỉ để tránh bị phạt, mà quan trọng hơn - đó là một hành động bảo vệ trẻ nhỏ trên mọi hành trình.
