Xe giảm giá, đại lý đóng cửa, khách hàng trắng tay – Sự thật đằng sau hào quang của BYD
Hơn 20 đại lý BYD tại Sơn Đông bất ngờ đóng cửa, khiến hàng nghìn khách hàng mất trắng. Khủng hoảng của Qiancheng phản ánh rõ áp lực tài chính và cuộc chiến giá đang làm rung chuyển ngành ô tô Trung Quốc.
Công ty TNHH Tập đoàn Qiancheng Sơn Đông (Shandong Qiancheng Holdings Co., Ltd) – một trong những đại lý chiến lược chủ chốt của BYD tại tỉnh Sơn Đông – đang rơi vào cuộc khủng hoảng hoạt động nghiêm trọng kể từ tháng 4/2025. Hơn 20 đại lý 4S mang thương hiệu “Qian” trên toàn tỉnh đã bất ngờ đóng cửa hoặc tạm ngừng hoạt động, để lại các phòng trưng bày trống rỗng và hàng nghìn khách hàng không biết trông cậy vào đâu.
Từng được ca ngợi là “Cửa hàng flagship số 1 của BYD ở Đại Trung Hoa”, đại lý Qiansheng tại Tế Nam nay gần như bị bỏ hoang, chỉ còn hai nhân viên làm việc. Khủng hoảng này đã ảnh hưởng trực tiếp đến hơn 1.000 khách hàng từng trả trước cho các dịch vụ như bảo hiểm liên kết ba năm, bảo dưỡng, dán kính, phủ gầm và cả bảo trì trọn đời. Nhiều người đã lập nhóm đòi quyền lợi, sau khi phát hiện không được hoàn lại phí như cam kết do đại lý đã ngừng hoạt động.
Theo hồ sơ công khai, Qiancheng từng là đối tác then chốt của BYD với hơn 1.200 nhân viên và doanh số hàng năm đạt 3 tỷ nhân dân tệ. Chủ tịch BYD – ông Wang Chuanfu – thậm chí đã đích thân đến thăm công ty vào tháng 4/2024, được xem là sự ghi nhận cao nhất với một đại lý cấp cao. Tuy nhiên, các vấn đề tài chính âm thầm tích tụ từ trước, bao gồm việc chậm trả lương suốt nửa năm, đã khiến hệ thống đại lý này sụp đổ nhanh chóng.
BYD và Qiancheng hiện đưa ra các quan điểm trái chiều về nguyên nhân khủng hoảng. Trong khi BYD phủ nhận vai trò của mình, cho rằng nguyên nhân là do Qiancheng mở rộng “mù quáng” và quản lý tài chính yếu kém, thì Qiancheng lại tố cáo rằng các điều chỉnh chính sách đại lý từ phía BYD trong hai năm qua đã gây áp lực nặng nề lên dòng tiền, nhất là trong bối cảnh các ngân hàng siết chặt tín dụng và thị trường ô tô địa phương đang lao đao vì hàng loạt vụ phá sản.
Tình trạng của Qiancheng phản ánh những khó khăn sâu rộng hơn trong toàn ngành ô tô Trung Quốc. Theo hãng tin Reuters, hôm 3/6, nhiều đại lý ô tô tại nước này đã đồng loạt kêu gọi các nhà sản xuất ngừng chuyển giao quá nhiều xe cho đại lý trong bối cảnh cuộc chiến giá cả khốc liệt đang khiến dòng tiền cạn kiệt, lợi nhuận sụt giảm và nhiều đại lý buộc phải đóng cửa.
Phòng Thương mại Các đại lý Ô tô Trung Quốc nhấn mạnh rằng điều kiện hoạt động của đại lý ngày càng tồi tệ do làn sóng giảm giá mới bùng phát từ quý II/2025. Họ đề xuất các nhà sản xuất cần có kế hoạch bán hàng hợp lý, rút ngắn chu kỳ thanh toán, không ép đại lý dự trữ xe hay rút khỏi mạng lưới dưới danh nghĩa “tối ưu hóa”.
BYD, hãng xe điện lớn nhất Trung Quốc và là “Vua xe điện toàn cầu” từ quý IV/2023 sau khi vượt Tesla, đang áp dụng chiến lược giảm giá mạnh để mở rộng thị phần. Trong quý đầu năm 2025, hãng đã bán ra hơn 1 triệu xe năng lượng mới (NEV), chiếm tới 29,3% thị phần tại Trung Quốc, vượt xa các đối thủ như Geely hay Tesla.
Tuy nhiên, chiến lược tăng trưởng nhanh chóng này cũng đặt áp lực lớn lên các đại lý, đặc biệt là những đơn vị hoạt động dựa trên đòn bẩy tài chính cao như Qiancheng. Khi các cam kết tài chính không được đảm bảo và việc hỗ trợ từ hãng còn nhiều tranh cãi, hàng nghìn khách hàng đã trả tiền trước vẫn chưa rõ ai sẽ chịu trách nhiệm cho tổn thất của họ.
Khủng hoảng Qiancheng không chỉ là câu chuyện của một đại lý, mà là lời cảnh tỉnh về những rủi ro trong chuỗi phân phối khi chiến lược tăng trưởng không đi kèm kiểm soát và hỗ trợ phù hợp. Trách nhiệm của các nhà sản xuất ô tô, trong đó có BYD, đang được đặt dưới ánh đèn soi xét, trong lúc ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc đối mặt với áp lực tái cấu trúc để duy trì ổn định và phát triển bền vững.
